PEER REVIEWED
https://doi.org/10.51897/interalia/KWIH1077
Globalny język LGBTQ+ w polskich narracjach o tranzycji
Joanna Chojnicka
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest język narracji o tranzycji w polskich mediach społecznościowych, rozumiany jako efekt negocjacji między globalnym językiem LGBTQ+ a lokalnymi kulturowo dyskursami o płci i seksualności. Tekst składa się z dwóch głównych części. Pierwsza część oferuje krótki przegląd istniejącej literatury przybliżającej historię polskiego dyskursu o tranzycji od lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych dwudziestego wieku, aż do momentu pojawienia się mediów społecznościowych. Emblematyczna w tej historii jest zmiana dominującej terminologii – odejście od form transseksualizm/transseksualność i rozpowszechnienie się formy transpłciowość – i towarzyszące jej przeobrażenia w postrzeganiu tego zjawiska: od jednostki chorobowej po kategorię polityczną i tożsamościową. Druga część artykułu, oparta na badaniach własnych, skupia się na procesie kształtowania się dyskursów o transpłciowości i tranzycji w polskich mediach społecznościowych. Proces ten został podzielony na dwa główne etapy. Etap pierwszy, który można nazwać „Transnet 1.0”, to czas anonimowych, wykorzystujących głównie medium języka pisanego blogów, a etap drugi – „Transnet 2.0” – to czas multimedialnych (audiowizualnych) produkcji publikowanych na takich platformach, jak Facebook, YouTube czy TikTok. Empiryczną część artykułu zamyka propozycja opisu praktyk wielojęzycznych stosowanych na polskich kanałach YouTube zajmujących się tematyką transpłciowości, aby pokazać, jak polska społeczność trans buduje język narracji o tranzycji, czerpiąc z „globalnego socjolektu LGBTQ+” (Bassi, 2017) w strategiczny, świadomy, i kreatywny sposób. Sugeruję interpretować badane przeze mnie praktyki wielojęzyczne jako ilustrację umiejętności nawigowania między dyskursem medycznym a tożsamościowym, między globalnymi trendami i lokalnymi tradycjami, oraz między zwięzłością angielszczyzny a produktywnością polskiej gramatyki.
Słowa kluczowe: dyskurs, globalny język LGBTQ+, media społecznościowe, transpłciowość, tranzycja
Abstract
This article is concerned with the language of transition narratives on Polish social media, understood as the result of negotiations between the global LGBTQ+ language and local cultural discourses of gender and sexuality. The text consists of two main parts. The first part offers a short review of the existing literature on the history of Polish transition discourse from the 1960s and 1970s until the emergence of social media. Emblematic of this history is the change in the dominant terminology – the departure from the forms transseksualizm/transseksualność (‘transsexuality’) and the spread of the form transpłciowość (‘transgender identity’) – and the accompanying changes in the perception of this phenomenon: from an illness to a political and identity category. The second part of the article, based on the author’s own research, focuses on the process of shaping discourses of transition on Polish social media. This process has been divided into two main stages. The first stage, which can be called “Transnet 1.0”, is a time of anonymous blogs, mainly using the medium of written language, and the second stage – “Transnet 2.0” – is a time of multimedia (audiovisual) productions published on platforms such as Facebook, YouTube or TikTok. The empirical part of the article ends with a proposal to describe multilingual practices used on Polish YouTube channels dealing with the topic of gender transition in a way that shows how the Polish trans community builds the language of transition narratives, drawing on the “global LGBTQ+ sociolect” (Bassi, 2017) in a strategic, conscious, and creative way. I suggest interpreting the multilingual practices I study as an illustration of the ability to navigate between medical and identity discourses, between global trends and local traditions, and between the conciseness of English and the productivity of Polish grammar.
Keywords: discourse, global LGBTQ+ language, social media, transgender, transition
