„Z racji swoich upodobań godny napiętnowania”

https://doi.org/10.51897/interalia/LYFQ1790

„Z racji swoich upodobań godny napiętnowania” – homofobia i seksizm w kryminologicznym dyskursie gwałtu

Agnieszka Kościańska

Uniwersytet Warszawski

Abstrakt

Artykuł jest próbą analizy języka eksperckiego używanego w czasie procesu mężczyzn oskarżanych o zbiorowe zgwałcenie trzydziestotrzyletniego mężczyzny we wczesnych latach 90. XX wieku. Autorka dowodzi, że źródeł homofobicznego i seksistowskiego języka, jakim posługiwał się adwokat sprawców, należy szukać w dwóch dyskursach eksperckich ukształtowanych w latach 70. XX wieku: w dyskursie heteroseksualnego gwałtu, w obrębie którego ofiara jest zawsze postrzegana jako winna, i w kryminologicznym dyskursie o homoseksualności, w ramach którego homoseksualiści są ukazani jako jednoznacznie „zboczeni” i niemogący opanować swoich żądz seksualnych.

Słowa kluczowe: przemoc seksualna, seksuologia, kryminologia, homoseksualność, Polska

“Deserving stigmatization because of his inclinations:” Homophobia and sexism in the criminological discourse of rape

Abstract

This article analyzes an expert discourse used during a court trial of men accused of gang raping a 30-year-old man in the early 1990s. The author argues that we could look for sources of homophobic and sexist language used by the perpetrators’ defense counsel in two expert discourses that were shaped during the 1970s: in the discourse of heterosexual rape, within which the female victim was perceived as responsible for the rape, and in the criminological discourse of homosexuality, within which the homosexual was presented as explicitly “perverted” and unable to control his sexual desire.

Keywords: sexual violence, sexology, criminology, homosexuality, Poland